تاثیر کودهای آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر عملکرد اسانس و برخی متابولیتهای ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

بادرنجبویه گیاهی دارویی است که اسانس آن کاربرد فراوانی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی داشته و همچنین دارای ترکیب اسید رزمارینیک (RA) می¬باشد که امروزه بر علیه ویروس HIV1 و درمان بیماری ایدز مورد استفاده قرار می¬گیرد. در این تحقیق اثر کودهای آلی و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک (SA) در غلظت‌های 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر روی عملکرد اسانس و برخی متابولیت¬های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه بررسی شد. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی صورت گرفت. متغیرهای اندازه گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس، عملکرد اسانس، اجزای اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی¬اکسیدانی بود. استخراج اسانس بوسیله کلونجر، شناسایی اجزای اسانس توسط GC/MS، میزان اسید رزمارینیک توسط HPLC و فعالیت آنتی اکسیدانی توسط اسپکتروفتومتر انجام گرفت. کود¬های آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر درصد و عملکرد اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی اکسیدانی در سطح یک درصد تفاوت معنی داری را نشان داد. بر اساس آزمون LSD حداکثر درصد اسانس (536/0 درصد) در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار SA و کمترین مقدار آن (203/0 درصد) مربوط به تیمار کودهای گاوی و گوسفندی بدون کاربرد SA بدست آمد. همچنین حداکثر عملکرد اسانس به میزان 14/2 میلی لیتر در گلدان در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار SA حاصل شد. نتیجه تجزیه اسانس نشان داد که سیترال (E&Z) با 88/61 درصد بیشترین جزء اسانس را شامل می شود. میزان RA با استفاده از کود گوسفندی و کاربرد SA در غلظت 4-10 مولار دارای بیشترین مقدار و تیمار شاهد بدون کاربرد اسید سالیسیلیک دارای کمترین مقدار آن بود. فعالیت آنتی اکسیدانی تحت تاثیر تیمار غلظت های مختلف SA قرار نگرفت و بیشترین مقدار آن مربوط به تیمار کود ورمی کمپوست شاهد و کمترین مقدار آن به تیمار کود گاوی و کاربرد SA با غلظت 2-10 مولار مشاهده گردید.